Z jakich powodów występują zaburzenia mowy u dzieci?

Dzieci uczą się mówić stopniowo, zaczynając od komunikacji ze światem za pomocą płaczu i krzyku. Na kolejnych etapach rozwoju pojawia się tzw. „głużenie”, później gaworzenie, następnie pojedyncze słowa i w końcu pierwsze proste zdania. W trzecim roku życia dziecko z reguły potrafi już tworzyć sensowne wypowiedzi z kilkuwyrazowych zdań.

Trzeba pamiętać o tym, że u każdego dziecka umiejętność mówienia rozwija się w indywidualnym tempie, ale należy śledzić postępy malucha w przechodzeniu do kolejnych etapów posługiwania się mową. Uwagę rodziców powinna zwrócić sytuacja, w której trzylatek nadal nie potrafi tworzyć zdań lub mówi w niezrozumiały sposób. Rodzice, którzy zauważą u dziecka problemy z mową, powinni udać się do specjalistycznej poradni w celu zdiagnozowania przyczyn i wdrożenia odpowiedniej terapii logopedycznej.

Główne przyczyny problemów z mówieniem u dzieci

Problemy z rozwojem mowy można podzielić na kilka kategorii:

• związane bezpośrednio z aparatem mowy, np. dyslalia, czyli nieprawidłowe wymawianie głosek, które może wynikać m.in. z niewłaściwego układania języka w przypadku problemów ze zgryzem. Jej często spotykaną formą jest sygmatyzm, czyli seplenienie,
• środowiskowe – bardzo ważne w kształtowaniu umiejętności mówienia jest środowisko, w jakim wychowuje się dziecko. Rozwój mowy można stymulować na co dzień poprzez rozmawianie z dzieckiem, czytanie mu i dbanie o poprawność językową w codziennej komunikacji, a także zachęcanie do kontaktu z rówieśnikami,
• neurologiczne, wynikające z zakłóceń w funkcjonowaniu układu nerwowego, do których zalicza się np. problemy z mową u dzieci ze spektrum autyzmu,
• psychiatryczne, obejmujące często spotykane u dzieci (ale i nastolatków) jąkanie, czyli spowolnienie tempa wypowiedzi mogące wynikać z problemów emocjonalnych (ale także z rozbieżności między tym, jak dziecko myśli a ograniczoną możliwością artykulacji przez rozwijający się aparat mowy) oraz mutyzm, zaliczany do zaburzeń nerwicowych, który objawia się całkowitym brakiem mówienia lub mówieniem wybiórczym, np. tylko do określonych osób,
• związane z zaburzeniami słuchu, które mogą powodować niepoprawną artykulację głosek.